Fęrsluflokkur: Stjórnmįl og samfélag

Mikilvęgi hlutanna

Žaš er ótrślegt til žess aš hugsa aš rķkisstjórnin, sem ķ öšru oršinu hrópar į ašhald og nišurskurš naušsynlegrar žjónustu, skuli ķ hinu vera aš hringsóla um Evrópu ķ višleitni sinni til aš sękja um ašild aš einhverju sem fįir Ķslendingar vilja nokkuš meš aš hafa, kostandi rķkiš milljarša. Er ekki einhver bilun hér ķ gangi.

Fyrir žį sem vilja gagnrżna žį sem ekki eru fylgjandi ašild aš ESB, žį vil ég bera fram eftifarandi įšstęšur fyrir žvķ afhverju ég er persónulega žeirrar skošunar aš viš sem žjóš höfum ekkert žangaš inn aš gera.

  1. Afsal fullveldis. Žetta er einhver helsta įstęšan fyrir žvķ aš ég tel aš viš eigum aš halda okkur frį ESB. Sś fullyršing stušningsmanna ESB aš žetta sé styrking į fullveldinu er ekki bara bull heldur dęmi um fįvisku, ef žeir virkilega trśa henni sjįlfir. Žegar reynt er aš fęra rök fyrir žvķ aš žetta sé ekki fullveldisafsal, žį er žaš gert meš annarri spurningu, eru Frakkland, Spįnn og önnur ESB rķki ekki fullvalda, "engum dytti ķ hug aš halda slķku fram". Svona til aš skjóta žetta nišur, žį vil ég halda žvķ fram aš žessi rķki séu ķ raun ekki fullvalda, žó žvķ sé haldiš fram į hįtķšarstundu. Hvernig skżri ég žaš (fyrir utan aš hafa heyrt žessu fleygt fram af ķbśum ESB):
    1. Afsal fjįrręšis. Meš kröfum ESB um aškomu aš stjórnun fjįrmįla, skattlagningu og slķku vegna aškomu aš euro samstarfi, žį eru rķkin ķ raun ekki sjįlfstęš. Žau hafa ekki sambęrilegan sveigjanleika og önnur rķki meš sjįlfstęšan gjaldmišil, Eystrasalstlöndin, Ķrland og Grikkland eru gott dęmi um žetta. žegar svo lönd eins og Portugal eru žvinguš til aš taka lįn meš 5.5% vöxtum til aš lįna öšru rķki meš 5% vöxtum, žį sżnir žaš bara aš žau hafa ekki einu sinni frelsi yfir skuldsetningum sķnum. Žau eru föst.
    2. Afsal forręšis utanrķkismįla. Meš nżjum rįšherra utanrķkismįla (ein fyrsta rįšherrastašan innan ESB) hefur veriš fest ķ gildi ein af helstu įherslum Lissabon sįttmįlans, sameiginleg utanrķkisstefna ESB. Žessu fylgir aš ašildarķkin MEIGA EKKI taka sjįlfstęša afstöšu, žau verša aš fylgja lķnunni frį ESB. Žetta er įstęšan fyrir "undarlegum" įkvöršunum "vinažjóša" okkar į noršurlöndunum, žegar kemur aš afstöšu til okkar. Žetta ber mešal annars meš sér kröfu Žjóšvera, eša "vinsamleg tilmęli" til tilvonandi ašildarķkis um aš vinna gegn hagsmunum okkar innan hvalveiširįšsins. Meš inngöngu veršum viš aš gangast undir įkvaršanir ESB ķ utanrķkismįlum, hvort sem žaš hentar okkur eša ekki.
    3. Afsal réttarins til lagasetningar. Inngöngu ķ ESB fylgir afsal til lagasetningar, lagasetningar sem nęr til sķfellt fleiri atriša og mun verša algilt meš fullnustu Lissabon sįttmįlans. Ef ķslensk lög stangast į viš ESB lög, žį munu ESB lög gilda. EES samningurinn hefur aš vķsu tekiš af okkur mikiš af lagasetningaréttinum, en viš höfum žó enn möguleika į aš setja žau lög sem viš teljum henta okkur. Ašild aš ESB gerir žetta aš engu.
  2. Afsal aušlinda. Alveg sama hverju er haldiš fram, žį vilja Spįnverjar og Englendingar komast yfir fiskimišin okkar og žaš mun ekki vera hęgt aš stöšva žaš, komi til ašildar. Allt tal um varanlegar undanžįgur er merki um žekkingarskort, hreina óskhyggju, eša eitthvaš žašan af verra. Meš Lissabon sįttmįlanum kemur svo möguleiki ESB til aš taka yfir aušlindir ef žaš er vegna hagsmuna sambandsins. Žetta er įhugavert aš hafa ķ huga žegar Ķsland er tališ bśa yfir einhverjum mestu vatnsbirgšum ķ Evrópu og vatnsskortur er nęsta višvarandi ķ sumum löndum sambandsins. Žeir sem vilja halda öšru fram, skulu bara horfa til annarra samninga og yfirlżsinga frį Brussel. Žaš er ekki samiš um undanžįgur viš inngöngu, bara ašlögun.
  3. Krafan um aš viš göngum aš kröfum Breta og Hollendinga. Žaš veršur aldrei samiš viš žessi lönd svo lengi sem viš ętlum inn ķ ESB. Žeir segja borgiš į okkar forsendum, sama hversu fįranlegar sem žęr eru. Žegar svo Össur segir žetta vera frasa til innanlandsnotknurnar og žeir geti hvort eš er ekki stoppaš okkur inn žar sem viš höfum svo marga "vini" žarna inni, žį er žaš vottur um žekkingarleysi Össurar eša bara hreinar lygar. Žaš er einfaldlega žannig aš ÖLL rķkin verša aš samžykkja ašild, žannig aš Breta eša Hollendingar geta einir og sér stoppaš okkur af. Žannig aš viljum viš inn VERŠUM viš aš leggjast ķ svašiš. Verši gengiš af framsettum kröfum Breta og Hollendinga, žį mun Ķsland aldrei bķša žess bętur og ENGINN hagur af sambandinu mun nokkurn tķma bęta okkur žaš upp. Hręšsluįróšur, nei bara stašreynd.
  4. Engin lausn ķ žessu fólgin. Jafnvel nśna hafa ESB ašildarsinnar fariš aš višurkenna žaš aš ķ ašild felist engin galdralausn. Žaš er alveg rétt, nema žetta er ekki bara spurning um galdralausn, heldur bara einfalda lausn. Hśn er ekki heldur til stašar. Til aš viš getum tekiš upp euro, žį veršum viš aš vera bśin aš leysa öll žau "vandamįl" sem viš viljum aš euro ašild leysi. Žannig aš til aš geta tekiš upp euro, žį veršum viš aš sżna fram į aš viš žurfum ekki aš taka upp euro, hversu vitlaust er žaš. Žvķ hefur veriš hent fram aš meš inngöngu ķ ESB žį fįum viš žaš fjįrhagslega ašhald sem viš žurfum, en žegar bent er į Grikki, žį er sagt aš žaš sé ekki neitt fjįrhagslegt ašhald innan ESB, menn verša nś aš įkveša sig hvort er. Einnig er vķsaš til žess aš viš losnum undan heimskum stjórnmįlamönnum, en er betra aš vera undir hugsanalausum bjśrókrötum ķ Brussel sem gęti ekki veriš meira saman um hvaš veršur um okkur hér lengst ķ r....... Žeir hafa hvort eš er fengiš yfirstjórn hafsvęšisins og ašgang aš aušlindunum. Žurfa ekki meira.

Sem sagt żmislegt, en ķ grunninn žessi spurning. Einstaklingur sem ekki ręšur fjįrmįlum sķnum, ręšur ekki viš hverja hann vingast, getur ekki įkvešiš hvaš sé rétt eša rangt (hefur ekki įhrif į žaš sem ręšur lķfi hans) getur hann talist frjįls einstaklingur. Žaš sama į viš um rķki, geta žau talist fullvalda ef žau rįša ekki fjįrmįlum sķnum, utanrķkisstefnu eša lagasetningu. Ķ mķnum huga er žetta ekki flókiš.

Viš höfum annaš og mikilvęgara viš tķmann og fjįrmagniš aš gera en aš standa ķ žessari inngöngu.


mbl.is Ręddu um skipulag ašildarvišręšna
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Hver gręšir?

Žaš er ótrślegt aš sjį rįšherran reyna aš réttlęta varnir sķnar gagnvart fjįrmįlafyrirtękjunum.

Žaš er talaš um aš lįnžegar gręši, jafnvel ótępilega. Žaš er talaš um aš einhver verši aš standa undir tapi fjįrmįlafyrirtękjanna og svo eru minnst į aš erlendir vextir geti ekki stašiš eftir. Skošum žetta ašeins betur.

Lįnžegar gręša. Ég get ekki séš aš ašili sem fęr lįnaša 1.000.000,- krónur og borgi til baka 1.000.000,- krónur plśs vexti, sem eru mišaš viš 3% 30.000,- krónur fyrsta įriš, en fara svo reyndar lękkandi, sé aš gręša. Gefum okkur aš lįniš borgist ķ einni afborgun į įri og afborgunin sé 100.000,- krónur, žį greišir viškomandi um 160.000,- krónur ķ vexti į tķmabilinu. Hann borgar sem sagt samtals um 1.160.000,- krónur fyrir 1.000.000,- krónu lįn. Ég sé ekki hvernig hann gręšir į žessu. Mįliš er aš hann borgar bara minna en hann hefši ella gert og fjįrmįlafyrirtękiš gręšir minna en gert var rįš fyrir.

Einhver veršur aš standa undir tapi fjįrmįlafyrirtękjanna. Hvaša tapi, er žaš hugsanlega mismun į lįnakostnaši žeirra sjįlfra (innkaupsverši) og endurgreišslum (söluverši). Ef ég rek verslun og kaupi inn vöru į 100.000 og sel meš ólöglegri įlagningu į 200.000,- krónur, sem ég verš svo aš lękka endursöluveršiš į ķ 90.000,- žį myndi enginn halda žvķ fram aš rķkiš ętti aš styrkja mig um mismuninn. Ég yrši bara aš borga. Žegar viš svo skošum žetta betur, žį er endurgreišslukrafan tilkomin vegna pappķrshagnašar, sem ķ raun er ekki raunverulegur fyrr en hann er innleystur meš uppgreišslu lįnsins. Žaš gerir enginn kröfu til žess aš rķkiš styšji viš bakiš į hlutafjįreiganda sem "veršur fyrir žvķ" aš gengi hlutabréfa hans lękkar. Mašur sem kaupir bréf į genginu 100, sem hękka svo ķ 200 įšur en žau fara nišur ķ 150, getur ekki gert kröfu til rķkisins um aš žaš borgi mismuninn. Hann er heldur ekki bśinn aš tapa neinu, hann gręšir bara minna en ella. Žaš er einfaldlega ekki hęgt aš gera kröfu til žess aš rķkiš styrki "glatašan" pappķrshagnaš fyrirtękja. Enginn žarf aš standa undir žessum leišréttingum, enda enginn raunverulegur peningur į feršinni.

Erlendir vextir geta ekki stašiš. Hvaša erlendu vextir? Žetta hafa sżnt sig vera vextir į ķslenskar krónur og žį geri ég rįš fyrir aš žetta séu ķslenskir vextir. Žaš segir hvergi aš vextir ķ landinu žurfi aš vera žeir sömu og Sešlabankinn gefi śt. Žaš er ekkert sem bannar aš žeir séu lęgri og svo, meš vķsan til yfirdrįttavaxta, žį er ekkert sem segir aš žeir geti ekki veriš hęrri. Allt tal um aš žetta séu śtlenskir vextir, er bara til aš villa um fyrir fólki og lįta žaš halda aš žaš sé ķ lagi aš vaša yfir fólk į skķtugum skónum.

Ef samrįš rķkisvaldsins og fjįrmįlafyrirtękjanna veršur til žess aš samningarnir verši taldir ólöglegir ķ heild sinni, žį er aš mķnu viti görningurinn į bak viš žį brostinn. Žaš er aš segja, eftir standa engin lįn og žaš sem var sett į móti, er afhent lįnastofnuninni. Žaš er ekki hęgt aš lögleiša ólöglegan gjörning meš žvķ aš breyta honum einhliša. žaš eru tveir ašilar aš žessum gjörningi og žeir žurfa bįšir aš samžykkja. žetta veršur žį žannig aš lįnžegi sem fékk bķlalįn, getur įkvešiš aš samžykkja nżjan samning eša skila bķlnum įn nokkurra frekari skuldbindinga.

Ef fjįrmįlafyrirtękin geta bara mótmęlt dómum og fengiš rķkisvaldiš ķ liš meš sér til žess aš žurfa ekki aš una dómi, žį geri ég žį kröfu til rķkisvaldsins aš žaš sżni janfręši og taki upp hanskann fyrir ašra glępamenn sem neyta aš una dómi. Žaš hlżtur aš eiga jafnt yfir alla aš ganga, ekki satt?


mbl.is Fjarstęšukennd nišurstaša
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Eitthvaš ekki aš passa saman

Žaš er ótrślegt aš sjį hvernig sumir hugsa, eša ekki. Hvernig formśla er til dęmis notuš til aš finna śt žetta: 

Žaš er ekki sanngjarnt aš skuldari losni viš aš borga skuld sķna

vegna žess aš žį žarf nęsti mašur aš borga hana

Ef einhver skuldar mér pening og losnar einhvern vegin viš aš borga skuldina, žį rukka ég bara ekki nęsta mann.

Og svo žessi hérna:

Žeir sem žau tóku hagnast verulega (vonandi) mišaš viš aš bera gengisfalliš, en geta ekki vęnst žess aš lįnin nįnast falli nišur – eša meš öšrum oršum aš aš ašrir Ķslendingar borgi žau, meš auknum sköttum eša minni velferšaržjónustu eša skertum lķfeyri

Hvar er lógķkin ķ žessu. Ķ fyrsta lagi er enginn aš hagnast, žaš aš borga minna en śtlit var fyrir er ekki hagnašur heldur lęgri greišsla. Žetta er svona svipaš og aš fara į śtsölu og kaupa eitthvaš į 1000 kall sem kostaši 2000 fyrir og halda žvķ svo fram aš um sé aš ręša 1000 kall ķ hagnaš. Žetta er kostnašur upp į 1000 kall, žaš er enginn gróši fyrir kaupanandann. Žaš er hugsanlega hęgt aš segja aš hann hafi sparaš sér 1000 kall, ef um er aš ręša vöru sem hann varš aš kaupa hvort eš er.

Ķ öšru lagi er žaš ekki žannig aš lįnin "nįnast falli nišur". Viškomandi lįntaki mun alltaf greiša höfšustól lįnsins og žegar svo vextir koma til višbótar, žį er hann aš borga lįniš og meira til.

Ķ žrišja lagi aš ašrir borgi lįnin meš auknum sköttum eša minni velferšaržjónustu, hvernig? Er hann žį aš segja aš fyrirtękin geti bara sett į skatt til aš innheimta einhvern mismun sem reiknašur var vegna ólöglegra skilmįla? Eša er hann aš vķsa til einhvers plotts hjį stjórninni aš ętla aš greiša fjįrmįlafyrirtękjunum žennan mismun og rukka okkur svo ķ formi skatta?

Žetta er ósköp einfallt. Samningarnir gilda aš frįtöldu įkvęši um gengisvišmiš. Žannig aš eftir stendur höfušstóll og vextir samkvęmt samningi. Allar breytingar eša monkey fix eru bara til aš ógilda samninginn ķ heild sinni.

Hvaš varšar réttlęti til handa žeim sem eru meš einföld vķsitölulįn, žį er bara aš taka til hendinni og laga stöšu žeirra. Žaš er ekki flóknara en žaš.

Žaš er alveg ótrśleg įrįtta sumra aš vilja halda įstandinu žannig aš allir hafi žaš slęmt, ķ staš žess aš vinna til žess aš allir hafi žaš gott.


mbl.is Vill verštryggingu į lįnin
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Alltaf spurning um veršlagningu

Allt ferliš ķ sambandi viš ESB ašild er aš sżna sig vera meira og meira spurning um veršlagningu. Hvaš žurfum viš aš greiša fyrir ašild?

Fyrir Icesave var žetta spurningin aš greiša fyrir ašildina meš afsali fullveldis og ašgengi aš aušlindum.

Nśna hefur hins vega Icesave bęst ķ körfuna og gert hana frekar dżra. Meš samžykkt Icesave, eins og Bretar og žį sérstaklega Hollendingar hafa rętt mįlin, žį mun ašgöngumišinn verša svo dżr aš hępiš er aš hugsanlegir kostir muni aldrei vinna į móti honum.

Nś er žvķ haldiš fram aš Icesave sé skilgreint sem deilur Ķslendinga og svo Breta og Hollendinga. Hins vegar vilja menn nś meina aš Hollendingar hafi fengiš ašrar žjóšir meš sér ķ aš skilgreina žetta sem Ķsland versus ESB. Žaš er reyndar ekki ólķklegt žvķ samkvęmt Lissabon sįttmįlanum, žį eru ašildarķki ESB ekki meš sjįlfstęša utanrķkisstefnum og geta žvķ strangt til tekiš ekki veriš meš sjįlfstęša skošun į mįlinu.

Ef viš gefum okkur hins vegar aš žaš sé ekki rétt, žetta meš sameiginlega afstöšu gegn okkur, žį eru reglur ESB einfaldlega žannig aš ÖLL rķkin verša aš samžykkja nżja mešlimi. Žannig mun Holland varla samžykkja okkur inn nema viš greišum Icesave og žvķ er Icesave óhjįkvęmilega hluti af verši ašgögnumišans.


mbl.is Eining ESB ķ Icesave-deilunni
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Kynning į nżju fjįrmįlakerfi

Žrišjudaginn 15. jśnķ kl. 20:00 veršur haldinn fyrirlestur į vegum Umbótahreyfingarinnar ķ Höfšatśni 12, žar sem kynntar verša hugmyndir aš nżju fjįrmįlakerfi. Umbótahreyfingin telur nżtt fjįrmįlakerfi einu raunhęfu leišina til aš binda enda į nśverandi įstand meš raunverulegum lausnum.

Nśverandi fjįrmįlakerfi getur aldrei oršiš til neins annars en aukinnar skuldsetningar almennings og rķkis meš žeim afleišingum aš raunveruleg vęršmęti leita į hendur sķfellt fęrri einstaklinga og félaga.

Ört stękkandi hópur einstaklinga er farinn aš gera sér grein fyrir žvķ hvernig nśverandi fjįrmįlakerfi virkar og aš almenningur muni aldrei nį aš vinna sig śr skuldsetningunni innan žess kerfis. Hins vegar hefur lķtiš veriš bošiš upp į raunverulegar lausnir hvaš varšar nżtt fjįrmįlakerfi.

Frį žvķ į įrinu 2009, hefur Umbótahreyfingin veriš aš benda į lausnir varšandi nżtt fjįrmįlakerfi. Margir hafa tekiš jįkvętt ķ žęr hugmyndir sem félagiš stendur aš og er kominn tķmi til aš žessum hugmyndum verši komiš į framfęri viš almenning.

Ašstandendur Umbótahreyfingarinnar hvetja žvķ alla sem įhuga hafa į raunverulegum lausnum į žvķ įstandi sem hér rķkir, aš męta ķ Höfšatśn 12 į Žrišjudaginn og kynna sér žęr hugmyndir sem žar verša kynntar.


Žetta skżrir allt ...

eša žannig.

Ef žessi frétt er skošuš ašeins, žį er hśn hrein snilld. Byrjum į fyrirsögninni, Dow Jones hękkaši. Vķsitalan hefur ekki veriš lęgri į įrinu og ķ raun er žetta lęgsta gildi sķšan ķ byrjun nóvember ķ fyrra. Žess utan žį er vķsitalan komin nišur fyrir 10.000 stig og žaš er mjög erfitt sįlręnt séš fyrir markašinn. Dow Jones er žvķ ekki aš hękka, nema ķ örmynd, heildar stefnan er enn nišur į viš.

Svo skulum viš skoša tilvķsunina ķ Bernanke, en hann į aš hafa sent frį sér einhvern vķsdóm sem jók traust allra nema tęknistrįkanna. Žetta hefur ekkert meš hann aš gera ķ sjįlfu sér. Markašurinn er ķ molum og hefur veriš aš hrynja sķšustu vikur, nokkuš sem hefur veriš fyrirsjįanlegt ķ marga mįnuši. Alveg óhįš fréttum.

Dow Jones er nżsmolliš nišur fyrir 10.000 stigin og žaš er mjög erfitt sįlręnt séš. Žannig aš žaš er ešlilegt aš žaš sé komiš hik ķ falliš. Hvort markašurinn sé aš nį sér mį svo deila um, en ķ mķnum huga, žį er žetta bara tķmabundin bišstaša og falliš mun halda įfram eitthvaš lengra. Žaš er ekkert sem segir meš aš žetta sé bśiš.

Aušvitaš vęri óskandi aš žetta įstand vęri aš taka enda, en telja menn žaš mögulegt žegar litiš er til žess aš engin rķki eru aš gera neitt raunhęft til aš snśa viš žróuninni. Heldur er hjakkaš ķ sama farinu, bönkunum reddaš į mešan fariš er er fögrum oršum um žaš hvaš ętlunin sé aš hjįlpa fólki.


mbl.is Dow Jones hękkaši
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Aš lina žjįningar meš meiri kvöl

Ég ętla svo sem ekki aš skjóta žessa hugmynd algerlega ķ kaf, enda kannski skįsti skattapakkinn til žessa, žar sem žetta veršur skattlagt hvort eš er sķšar.

Hins vegar finnst mér žetta alveg ótrślegur skortur į hugsun, žessi skattlagningaįrįtta. Allt žetta er gert til aš "lina žjįningar" rķkissjóšs.

Žaš er hins vegar ekki veriš aš lina eina eša neina žjįningu meš žessu, žaš er bara veriš aš breyta henni. Barsmķšum er skipt śt fyrir stungur, eša eitthvaš įlķka.

Žaš er ótrśleg hugsanavilla fólgin ķ žessari hegšun. Rķkiš er į fullu aš skattleggja landsmenn svo žaš geti tekiš lįn hjį fjįrmįlastofnunum, fjįrmįlastofnunum sem svo bśa til peninginn śr engu og lįta rķkiš hafa gegn greišslu vaxta.

Rķkisstjórnin į aš hętta žessari vitleysu strax og fara aš bśa til žessa peninga sjįlf og hętta aš borga einhverjum öšrum fyrir aš gera žaš.


mbl.is Hugmynd Lilju gęti oršiš ofan į innan VG
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Verk aš vinna

Ég hef sķšast lišin misseri tengt bloggiš mitt viš fréttir lķšandi stundar, en žaš viršist helsta leišin til aš nį athygli og lesningu. Aušvitaš hefur žetta gert žaš aš verkum aš bloggiš hefur veriš ķ stķl viš žann fréttaflutning sem į sér staš hverju sinni.

Gallinn viš žetta fyrirkomulag er hins vegar sį, aš į mešan ég hef tališ mig frekar jįkvęšan einstakling og viljaš benda į žaš sem viš getum gert til aš skapa hér žaš sem ég vil meina, ešlilegt umhverfi og mannvęnt, žį er fariš aš verša erfišara um vik aš finna fréttir sem hęgt er aš tengja sig viš.

Ég er ķ raun aš verša bśinn aš fį nóg aš žvķ aš tengja mig viš Icesave fréttir og ašrar fréttir af afglöpum stjórnmįlamanna, žar lemur mašur bara hausnum viš stein og vonleysiš žaš eina sem fęst af lestri slķkra frétta.

Žaš viršist lķka sem svo aš almenningur hafi ekki mikinn įhuga į žvķ aš lesa slķkt. Hann viršist bśinn aš gefa upp į bįtinn vonina til žess aš stjórnmįlamenn geti gert nokkuš af viti. Žetta kemur berlega ķ ljós žegar blogg viš žessar fréttir gefur um 200 heimsóknir aš mešaltali, en blogg ķ tengslum viš fótboltamann sem "feikar" meišsl fęr tępar žśsund heimsóknir. Žetta er ekki vķsindaleg rannsókn į heimsóknum, en segir manni samt helling.

Ég hef žvķ įkvešiš aš hętta aš eltast viš žessar fréttir og tjį mig meira ótengt fréttum, žar sem ég tel žaš einu leišina til aš višhalda jįkvęšni ķ textanum.

Žaš er mķn stašfasta trś aš viš getum skapaš hér gott samfélag og aš viš žurfum ekki aš skrķša meš žręlslund frammi fyrir öšrum žjóšum.

Žaš sem ég heyrši ķ strętó ķ gęr, fékk mig til aš hugsa um bulliš sem dynur į okkur daginn śt og daginn inn. Ekki veit ég hvaša stöš žaš var sem flutti bošskapinn, en žaš skiptir litlu žvķ žęr eru nęr undantekningarlaust allar undir sama hattinn settar. Žarna var hamraš į žvķ aš viš gętum ekki žetta og gętum ekki hitt. Žaš įlit sem viš hefšum haft į okkur hefši sżnt sig vera rangt. Bošskapurinn af žvķ sem ég heyrši virtist sį aš viš vęrum fķfl og fįvitar og ęttum ekkert gott skiliš.

Žaš er ekki aš undra aš viš skulum vera brotin og beygš, žegar žessu lķku er haldiš aš okkur ķ tķma og ótķma.

En ég trśi žvķ aš viš förum aš sjį fyrir endan į žessu nišurrifstali, enda engin įstęša fyrir žvķ aš halda slķku aš okkur. Viš stöndum frammi fyrir žvķ aš įkvešnir einstaklingar notfęršu sér ónżtt fjįrmįlakerfi til aš valda öšrum skaša. Žaš er hins vegar ekki almenningi aš kenna og hann į ekki aš taka žaš žannig til sķn.

Vissulega berum viš įkvešna įbyrgš, en hśn er ašallega fólgin ķ vinnunni til framtķšar, aš viš breytum um hugarfar og žaš umhverfi sem viš bśum viš. Ķ žessu samhengi skiptir mestu aš viš lįtum af hugmyndafręšinni um hinn sjįlfhverfa mann, en hśn hefur reynst okkur dżrkeyptust. Sķšan kemur aš öšrum žįttum sem hafa meš skipulag samfélagsins aš gera.

Žetta er mikiš verk ķ umfangi, en langt frį žvķ aš vera eitthvaš ómögulegt. Žetta er spurning um aš trśa į sjįlfan sig og getu sķna til aš leysa žau verkefni sem aš okkur snśa.


Hvers er hvaš?

Žetta er alveg frįbęrt, sérstaklega žegar litiš er til žess aš viš höfum viš völd rķkisstjórn sem var kosin, mešal annars, vegna loforša um aš allt yrši uppi į boršum, engin leynd lengur.

Ein afsökunin fyrir óafsakanlegum fjįraustri ķ bankana, var aš viš (rķkiš) fengi žetta allt til baka žegar bankarnir yršu seldir. Nśna er hins vegar bśiš aš gefa žį og allir eiga aš vera sįttir. Ein af skżringunum var sś, aš meš žessu móti yršu bankarnir ķ eigu erlendra ašila og žaš myndi żta undir įbyrgan rekstur. Eins mikiš bull og žaš er, enda erlendir bankar ķ jafn miklum skķt og žeir ķslensku. Erlendir ašilar hafa aldrei haft įhuga į žessum örmarkaši hérna, ekki heldur žegar allt var ķ gśddķ. Afhverju ęttu žeir žį aš hafa įhuga ķ dag žegar ekkert er aš gerast?

Svo kemur žessi frétt meš aš bśiš sé aš semja um ęseif, eša alla vega bśiš aš lofa einhverju žvert į žjóšarvilja. Žetta var reyndar ekki gert til aš tryggja lįn frį AGS/IMF sem viš lķklegast žurfum ekki, žó Hollendingar segja žetta hafa hjįlpaš til viš aš žeir samžykktu lįniš til okkar. Žaš sem viršist er ekki, en žaš sem ekki er, er. Eša eitthvaš. Mašur er alveg hęttur aš skilja žetta.

Žessi stjórn hefur veriš mjög ötul viš aš gera allt óbyggilegt hérna og koma almenningi į vonarvöl. Hśn hefur gert allt til aš losa okkur viš žetta vesen sem fylgir žvķ aš vera meš sjįlfstętt land og hagsęld til handa almenningi.

Ég spyr mig bara, vęri ekki rįš aš bjóša bara ESB aš kaupa klakann fyrir svona sirka milljarš į mann. Žetta vęri ekkert mįl. ESB fengi bara allar aušlindir og hafsvęšiš ķ kringum landiš, en viš flyttum į brott. Žaš myndi einfalda allt.

En aušvitaš myndi žetta ekki ganga eftir, hvers vegna ętti ESB aš vilja borga okkur fyrir aš fį aš hirša hér allt, žegar žeir eru hvort er eš aš fį žetta frķtt.

Viš bśum ķ góšu landi, sem bżšur upp į mikla möguleika til aš bśa hér viš hagsęld og góšan kost. Viš žurfum bara aš fara aš trśa žvķ aftur og hętta aš lįta brjóta okkur svona nišur. Margur almenningurinn trśir žessu, en žaš er kominn tķmi til aš stjórnmįlamenn fari aš trśa žessu lķka. Frelsi styrkist ekki meš žvķ aš afsala sér žvķ, heldur meš žvķ aš hlśa aš žvķ.


mbl.is Kanna hvort hęgt sé aš birta nöfn eigenda
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Sama staša og fyrir hrun?

Žaš er verulega įhugavert žegar Gylfi segir:

Staša žjóšarbśsins ķ heild er furšu lķk [stöšunni fyrir hruniš ... Hvort sem viš horfum į skuldir žjóšarbśsins, vergar eša hreinar, eša eignastöšu hins opinbera, verga eša hreina. Ķ grundvallaratrišum eru hagtölur mjög nęrri žvķ sem žęr voru fyrir hrun.

Žaš hefur sem sé ekkert breyst žennan tķma frį heitu októberdögunum 2008? Žetta hljómar svolķtiš eins og Dallas, Boby var ekki dįinn, Pamellu var bara aš dreyma.

En ef žetta er rétt hjį Gylfa, sem ég reyndar get alveg leyft mér aš trśa, žį spyr ég mig aš stöšu heimilanna. Er stašan žar sś sama og įšur?

Nei aušvitaš ekki, žaš vita allir sem vilja vita aš žaš er ekki sama staša. Hins vegar er žaš ljóst aš žaš er bśiš aš bjarga bönkunum, skuldastaša rķkissins er svipuš og hśn var fyrir október 2008, žannig aš žaš ętti ekki aš vera neitt žvķ til fyrirstöšu aš bjarga fólkinu.

Ég ętla ekki aš męlast til žess aš žaš verši strax hafist handa viš aš bjarga fólkinu ķ landinu, heldur krefst ég žess aš žaš verši strax hafist handa viš aš bjarga fólkinu ķ landinu. Žaš er komiš nóg af bulli og ašgeršarleysi, žaš žarf aš fara śt ķ aš byggja upp žetta žjóšfélag nśna.

Svo žaš sé alveg į hreinu, žį er žaš deginum ljósara (žrįtt fyrir fullyršingar fjįrmįlamarkašarins) aš einstaklingar og žjóšfélagiš ķ heild getur lifaš įn bankanna, en bankarnir lifa ekki įn einstaklinganna. Žó žaš vęri ašeins flóknara lķfiš įn bankanna, žį er hęgt aš lifa įn žeirra.

Ekkert samfélag er sterkara en einstaklingarnir sem byggja žaš. Meš žvķ aš lįta allt įlagiš bitna į einstaklingunum, žį er veriš aš veikja samfélagiš og um leiš koma ķ veg fyrir aš viš komumst upp śr žessum öldudal. Meš žvķ aš styrkja einstaklingana, žį styrkist samfélagiš og meš sterkari samfélagi veršur hęgt aš byggja upp sterkari framtķš.

Framtķšin liggur ķ einstaklingunum, ekki "kerfinu".


mbl.is Segir stöšu žolanlega
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband