Iðnaður til sveita

Landbúnaður er í raun ekkert annað en iðnaður, matvælaiðnaður. Sem slíkur á hann í sömu vandræðum og annar íslenskur iðnaður þegar kemur að útflutningi og samkeppni. En eins og týpískur íslenskur iðnaður, þá eru einingarnar of litlar. Matvælaframleiðsla er líklegast sá iðnaður sem ætti að eiga besta möguleika til að lifa af hér á landi, en öll þurfum við jú að borða og það oft á dag.

Hugmyndir um stuðning við landbúnaðinn hafa flest allar verið í þá átt að vernda hann fyrir samkeppni. Slíkar aðgerðir hafa ekki gert neitt gagn hingað til. Það þarf að hætta að láta bændur hafa það á tilfinningunni að þeir séu ölmusumenn og gera þá að bísnessmönnum.

Taka þarf til hendinni í landbúnaðinum. Það þarf að fella niður framleiðsluþök og gera bændum kleift að framleiða það sem þeir vilja eða geta. Til þess þarf að gera einingarnar stærri. Vandinn er samt sá að til þess að geta stækkað einingarnar þannig að þær skili hagnaði, þá þarf að kaupa upp jarðir. Ekki hefur verið skortur á jörðum, bjóðist fyrir þær "rétt" verð. Efnaðir einstaklingar hafa verið betur í stakk búnir til að kaupa jarðirnar undir frístundabyggð og því gert bændum erfitt fyrir að kaupa þær til að stækka framleiðslueiningarnar hjá sér. Svo er líka erfitt að stækka við sig þegar kvatinn er ekki til staðar til að stækka. Væri ekki nær að nota fjármagnið sem sent er til bænda í ölmusupósti, til að setja upp sjóð sem bændur geta sótt í til að fjármagna stækkanir og hagræðingar á rekstrareiningunum sínum. Þarna er ég ekki að tala um ölmususjóð, heldur lánasjóð, sem greitt yrði til baka í. En þó með þolanlegum vöxtum.

Það eru margir bændur sem vilja selja og hætta rekstri, en vildu gjarnan að einhver nýtti jörðina til áframhaldandi búskapar. En án fjármagns, geta aðrir bændur ekki komið að kaupunum og því verður æ erfiðara fyrir starfandi bændur að stækka við sig og hagræða. Um leið og fleiri og fleiri jarðir fara úr framleiðslu.

Hættum að gera lítið úr bændum og sýnum þeim að við treystum þeim til að geta unnið vinnuna sína. Búum þeim umhverfi sem hvetur þá til verka í stað þess að letja.