Váleg veður?

Alveg óháð því hvort olían fari yfir 120 dollara tunnan, þá eru ýmis teikn á lofti varðandi bandarískt efnahagslíf sem benda til þess að það fari að síga á gæfuhliðina hjá þeim.

Það er nokkuð áhugavert að skoða t.d. SP500 vísitöluna, en til skemmri tíma litið, þá gæti verið smá afturkippur í spilunum. Til milli og langs tíma litið gæti þetta gengið upp, en það væri þá frekar byggt á heppni en nokkru öðru. Teiknin eru slík að komi til bakslags, þó ekki væri nema til skamms tíma, þá gæti það haft mjög alvarlegar langtímaverkanir.

Vandinn við skell í Bandaríkjunum, er að hann hefur áhrif um allan heim. Þetta eykur enn áhættuna varðandi t.d. innlausn á eignum Landsbankans, þar sem bakslag gæti auðveldlega haft áhrif á það hvað fæst fyrir eignirnar.

120 dalir er vendipunktur

Byrjaði reyndar 4. maí

Eins og þeir sem lásu það sem ég skrifaði 4. maí sáu, þá benti ég á að líklega væri "niðurgangur" væntalegur á bandaríska markaðnum. Ekki vil ég meina að ég hafi séð svona rosa stökk eins og varð í dag, en þetta kemur mér ekki á óvart.

Bandaríski markaðurinn hefur verið að sýna veikleikamerki núna í nokkra mánuði og í þessari viku byrjaði hann að hökkta í uppganginum sem verið hefur. Þegar svoleiðis gerist, þá þarf ekki nema örlitlar fréttir eða "mistök" til að setja allt úr skorðum. Að ætla nú að leita að einhverjum sökudólg er bara út í hött. Markaðurinn fór ekki svona vegna mistaka. Hann fór svona vegna þess að menn eru á nálum. Hefndarþorsti þeirra sem töpuðu í dag mun hins vegar krefjast blóðs og þá er einhver óheppinn "skrifstofublók" best til þess fallinn að gefa það blóð.

Hins vegar gæti þetta verið blessun í böls líki, en hugsanlega er markaðurinn búinn að fá það hressilega kælingu að hann gæti náð sér aðeins á strik, þó líklega verði það tímabundið.

Morgun tradin eru byrjuð (of langt að skýra það nú, hvernig verslun á morgun er byrjuð í dag), en hún opnaði S&P500 vísitöluna í 1.124,30 (á framvirkum markaði) og hefur hún fallið síðan, en er reyndar þegar þetta er skrifað, að skríða úr 1.113,60 í 1.118,30 stig, svo það er hugsanlegt að hún nái sér í nótt og fram eftir degi á morgun.

Hins vegar var vísitalan að nálgast stuðningssvæði sem er í kringum 1.140 stig áður en hún hrundi niður og því spurning hvort hún nái þar uppfyrir. Nú er þetta ekki lengur stuðningur heldur viðnám og gæti það orðið erfitt viðureignar. En með markaðinn svona strektann, þá má í raun búast við hverju sem er.

Haldi taugaveiklunin hins vegar áfram, enda helgi framundan og margir hugsanlega farnir að huga að skjóli fyrir helgina, þá má búast við að bandaríski markaðurinn falli hratt. Hann hefur verið keyrður áfram af jákvæðum væntingum, sem ekki hafa allar gengið eftir og því stendur hann á veikum grunni í dag.

Það sem mun fylgja hruni á bandaríska markaðnum, er slæm ákoma á þeim breska. Eflaust verður erfið staða breska markaðarins heimfærð undir erfiðar stjórnarmyndunarviðræður, sé eitthvað að marka útgönguspár.

Ég segi bara enn og aftur, við Íslendingar erum líklegast að koma hvað best út úr þessu bulli sem er að naga inniviði alþjóða fjármálakerfisins.

Mistök í viðskiptum sennilegasta skýringin

Sko Kínverjana

Það er ekki nóg með að Kínverjar séu búnir að vera duglegir að fjármagna stríðin fyrir BNA nú upp á síðkastið, með kaupum á ríkisskuldabréfum, heldur virðast þeir núna vera farnir að framleiða fyrir þá hergögnin.

Hvað kemur næst hjá þeim?

Kínverjar kaupa Hummer

Er ekki betra að vita hvað varan kostar áður en hún er keypt?

"Það er búið að vinna mjög mikið í þessu máli", en samt er ekki vitað hvað heildar skuldin er. Alskonar óvissuþættir eins og viðmiðunargengi osfrv. Samt erum við bara millimetra frá því að ná samningum um það að greiða þetta. Ég er hræddur um að dagsskipunin sé, samþykkja bullið frá Bretum svo við getum fengið þá til að ýta okkur inn í ESB. Þetta er ekki lengur spurning um eitthvað landráð, heldur lyktar þetta meira og meira af landsölu.

Við verðum að stíga varlega niður þegar kemur að IceSave. Við vitum augljóslega ekkert hvað þarna er í spilinu og verðum að fá staðreyndir upp á borðið áður en við tökum nokkrar ákvarðanir, hvað þá að ganga frá samningum.

Í mínum huga er þetta einfallt. Við, þ.e. bankarnir, áttum eignir þarna úti, eignir sem Bretar stálu. Þarna voru líka útlendingar sem áttu innstæður hjá bönkunum. Við verðleggjum eignirnar sem Bretarnir stálu og svo innlánin. Mismunurinn, ef hann er einhver, er það sem semja á um. Auðvitað ber okkur að standa við skuldbindingar, en við eigum ekki að ganga lengra en það. Bretar eiga ekki inni hjá okkur neinn greiða.

Að ganga frá IceSave í einhverjum undirlægjuhætti svo við getum skriðið inn í ESB er ekki rétta leiðin. ESB er ekki lausn á einu né neinu sem við þurfum að kljást við í dag. ESB kom ekki í veg fyrir að Spánn og Írland fóru á hliðina og það mun því ekki bjarga neinu hvað varðar það ástand sem við þurfum að kljást við núna. Við þurfum að laga okkar mál sjálf á okkar eigin forsendum. ESB er ekki að bjarga neinu í þeim ríkjum sem þar eru í vandræðum.

Frétti að það hefði verið fjallað um ástandið á Írlandi í frönskum fjölmiðli, þar var ástandið á Írlandi borið saman við það sem gerðist hjá okkur. Komist var að þeirri niðurstöðu að Írland væri á sömu leið og Ísland og jafnvel verri. Efnahagsástandið í þessum löndum hefur verið að hríðversna og það eru flest þeirra farin að berjast við mikinn vanda, aukið atvinnuleysi, sem var verulegt fyrir, fjármálavandræði fyrirtækja og slæmt ástand heimilanna. Ríkin standa ráðþrota vegna þess að þau geta ekki brugðist við ástandinu og bíða eftir miðlægu lausninni frá Brussel. Þar eru menn hins vegar tvístígandi þar sem löndin hafa öll sín vandamál og engin ein lausn til fyrir þau öll. Í staðin fyrir að hafa verið sjálfstæð ríki áður og getað unnið í sínum málum sjálf, þá eru ESB ríkin nú bundin saman og koma þau verst stöddu til með að draga hin niður með sér í leiðinni.

Flýtum okkur hægt í þessum IceSave málum. Það gæti komið okkur illa annars.

Nær lausn á Icesave-deilu

Erum við ábyrg fyrir samdrætti í öðrum löndum?

Ég verð nú að viðurkenna að ég er ekki að skilja þetta. Afhverju er Jim McColl í vandræðum út af hugsanlegu gjaldþroti Atorku. Ef Atorka fer á hausinn þá færist hlutur félagsins í þessum tveimur félögum í þrotabúið. Það ætti þá að vera auðvelt fyrir hann Jim að kaupa þetta á einhverjum niðurgreiddum prís.

Það eina sem gæti haft áhrif á félögin við gjaldþrotið, er ef Atorka er ekki búin að greiða hlutaféð. Það kemur hins vegar hvergi fram í fréttinni að svo sé, það verður að koma betri skýring á vanda þessara fyrirtækja. Hins vegar kemur fram að þessi fyrirtæki hafi "orðið fyrir barðinu á íslenska hruninu líkt og mörg önnur félög á Bretlandi". Án nú að kenna okkur um allan samdráttinn í Bretlandi?

Þetta hljómar eins og beint úr munni hr. Brán, allt Íslendingum að kenna. Það er fjöldinn allur af félögum í Bretlandi sem eru í eigu Íslendinga, að hluta til eða í heild. Það hefur hins vegar ekkert með samdráttin í Bretlandi að gera. Þessi samdráttur er tilkominn vegna misvitra bankamanna, eins og á Íslandi og hefur því ekkert með okkur að gera.

Ég velti því fyrir mér hvað þessir útlendingar eru að hugsa. Halda þeir virkilega að við höfum getað ýtt alþjóðasamfélaginu út í eitt alsherjar samdráttarskeið bara svona ein og sér. Ef svo er, þá velti ég því fyrir mér hvers megnum við erum ef við gerum hlutina meðvitað, fyrst okkur tókst þetta ómeðvitað. Engin furða að hinn upplýsti heimur vilji koma böndum á okkur.

Íslenska hrunið hefur áhrif í Skotlandi

Ekkert að krónunni. Brúin bara tóm.

Held að það sem kominn tími til að hætta þessu einelti á hendur krónunni. Það var ekkert að henni fyrir skellinn og er ekkert að henni núna. Vandamálið var að það var enginn í brúnni þegar krónan varð fyrir árás, kafteinninn var bara í koju og lét dallinn reka. Það eru þrjú atriði sem hefði þurft að gera til að halda öllu í góðu.

1. Gjaldeyrisforðinn átti að vera um +20% af þjóðarframleiðslunni.
2. Setja átti viðmiðunargengi á krónuna sem væri það sem eðlilegt gæti talist. Með þessu viðmiðunargengi væri svo gert ráð fyrir vikmörkum fyrir krónuna að sveiflast innan, einhver ákveðin prósent. Svo átti Seðlabankinn að vera með teymi miðlara sem fylgdust með verslun með krónuna og þegar hún færi upp fyrir vikmörkin eða niður, þá áttu þessir miðlarar að taka stöðu gegn markaðnum. Við það hefðu þeir sem ætluðu sér að keyra krónuna út í öfgar tapað pening á þessu og fljótlega hætt. Þessir menn vilja græða ekki tapa. Þá hefði krónan haldist í eðlilegum sveiflum. (þetta gekk fínt hjá þeim í Hong Kong)
3. Bindiskyldu bankanna hefði átt að auka í stað þess að draga úr henni 2006. Svo átti Seðlabankinn að vera með virkt eftirlit á skýrslum sem sendar væru á viku fresti. Þá hefði verið hægt að grípa inn í þegar bankarnir væru að sýna tæpa lausafjárstöðu.

Euro umræðan er smjörklípa sem Samfylkingin og ESB sinnar skelltu á okkur þegar þeir sáu að það var enginn vilji til inngöngu í sambandið. Nú hafa þeir náð að rústa efnahaginum, meðal annars með óábyrgum fullyrðingum um "lélega" krónu. Með því að rýra gildi krónunnar var vonast eftir áfalli sem myndi leiða múginn til ESB aðildar í hugusunarleysi vegna hræðslu.

Höldum kúlinu og látum ekki draga okkur út í eitthvað sem við svo gætum séð eftir. Ákvarðanir teknar í panik eru aldrei góðar ákvarðanir. Við Íslendingar skulum bara hafa það í huga að okkur er allt mögulegt og eigum að líta á þetta ástand núna, fyrst og fremst sem tækifæri. Tækifæri til að móta þetta þjóðfélag til betri framtíðar.

Athugasemdakerfið er opið, en ég er ekki viss um að ég hafi mikinn tíma til að svara þeim sérstaklega. Samt gaman að heyra hvað fólki finnst.

Skref í átt að ESB væru jákvæð

Hvenær er skollin á kreppa?

Nú er hlaupið upp til handa og fóta til að forðast kreppu. En spurningin hlýtur alltaf að vera, hvenær er skollin á kreppa.

Við getum gefið okkur að "markaðurinn" eigi sér einhvern eðlilegan vöxt og ef SP 500 vísitalan í Bandaríkjunum er skoðuð milli 1983 og 1995, þá má sjá að þar er hægur vöxtur sem er mjög jafn yfir árin. Eftir 1995 tekur vísitalan stökk og myndar það sem kallað hefur verið tækni eða internet bólan. Í kjölfarið varð mikið hrap sem endaði 2002 og 2003. Þá tók við annað stökk sem toppaði árið 2007 og við erum að sjá afleiðingarnar af því núna. Spurningin er hvort miklar lækkanir séu óeðlilegar í kjölfar mikilla og óvenjulegra hækkana.

Vísitalan hefur ekki náð meðalvextinum síðan 1995, heldur hefur alltaf verið verulega hærri. Getum við haldið því fram að það sé kreppa, ef "markaðurinn" er enn fyrir ofan meðalvöxt? Er ekki eðlilegt að tala um kreppu þegar markaðurinn fer niður fyrir meðalvöxtinn? Allt fram að því væri eðlilegast að kalla leiðréttingu á markaði.

Þetta er svona svipað og með áfengið. Einstaklingur getur fengið sér tvö rauðvínsglös með matnum og koniak á eftir og verið stálsleginn til vinnu daginn eftir. Detti viðkomandi hins vegar í það, má búast við því að hann verði þunnur næsta dag og þurfi að jafna sig áður en hann kemst í eðlilegt ástand. Við erum að vissu leiti að fara í gegnum svona þynku tímabil núna. Það er ekki þar með sagt að það verði auðvelt, þynkan er aldrei létt. Maður verður bara að láta sig hafa það. Auðvitað er alltaf hægt að taka inn verkjastillandi til að lina þjáningarnar eða fá sér afréttara. Afréttarinn er hins vegar þannig gerður að hann seinkar bara þynkunni. Verkjastillandi er því líklegast skásti kosturinn.

SP 500 vísitalan má lækka nokkuð áður en hún skellur á meðalvaxta línunni, en það gæti orðið seint á þessu ári, verði fallið hratt. Verði dregið úr því getur þetta orðið í kringum 2014 til 2020. Það er nánari útlistun á þessari pælingu hérna.

Sameinað átak gegn samdrætti

Olían mun hækka áður en hún lækkar

Olíuverð er komið á þann staðinn að það ætti að halda sér fyrir ofan 90 dollarana. Þetta var svo sem fyrirsjáanlegt eftir að allir fóru að tala um að verðið færi í 100 dollara. Tvær greinar fjalla um þetta, hér og hér . Þegar "markaðurinn" og tali maður ekki um "almenningur" er farinn að tala um olíuna í 100 dollurum, þá mun það gerars.

Af hverju mun það gerast? Það er einfallt. "Markaðurinn" er ekkert annað en samsafn einstaklinga sem stunda þar viðskipti. Þessir einstaklingar eru ekkert frábrugðnir "venjulegu" fólki, þar sem sama sálræna hegðunarmynstur á sér stað. Fólk er allt keyrt áfram af ákvæðinni hræðslu við mistök eða tap og þrá í hagnað eða gróða. Til að spara tíma, setjum við okkur ákveðna flýtilykla sem virka til dæmis á höft. Okkur finnst ákveðið verð of hátt, en með því að tala um hærra verð í tíma og ótíma, þá verðum við ónæm fyrir hækkuninni og hærra verðið verður nýtt þolmark.

Þess vegna mun olían fara nálægt 100 dollurunum, en þar mun að öllum lýkindum koma til verðfall sem mun lækka olíuna niður undir um 80 dollara, plús mínus. Þetta mun hugsanlega gerast eftir áramót, þegar fer að hlýna í Bandaríkjunum, en samt áður en þörfin fyrir loftkælibúnað hækkar verðið aftur. 

Ég er hins vegar hræddur um að olían mun haldast fyrir ofan 70 dollarana nokkurn tíma enn, allt í árum talið. Það fer ekki að lækka fyrr en vægi olíunnar minnkar á vesturlöndum.

Olíuverð yfir 96 dali

Olían og við

Las um það á Vísi.is, að Norðmenn væru á móti því að við hefjum olíuvinnslu á milli Íslands og Jan Mayen út af umhverfissjónarmiðum. Það er alveg ótrúlegt með þessa Norðmenn, hvað þeir hafa mikla minnimáttakennd gagnvart okkur. Við megum ekkert án þess að þeir reyni að eyðileggja það fyrir okkur. Þeir halda kannski að þeir einir hafi rétt á að nýta sér olíuna.

Olíuverð fer hækkandi og þó það lækki í framtíðinni, þá má það lækka ansi mikið áður en það fer að verða óarðbært að vinna hana. Vonandi mun íslenska ríkistjórnin taka öðruvísi á umsýslu olíugróða en sú norska.

Annars má gera ráð fyrir að olían haldi áfram að hækka, alla vegana upp undir 100 dollara markið. En ég hef áður vísað á tengil um þetta efni, sem er hér

Enn hækkar verð á hráolíu

Olían í 100 dollara

Þá er búið að brjóta á bak aftur 90 dollara múrinn. Spurningin er bara hvar endar þetta. Kosturinn við lækkandi verð, er sá að það fer aldrei neðar en 0, hins vegar getur hækkun haldið út í hið óendanlega.

Fjármálamarkaðir eru ekkert annað en endurspeglun þeirra einstaklinga sem þar stunda viðskipti. Sálrænt ástand þeirra er það sama og annarra íbúa, en það leiðir mann að því hvernig einstaklingar hugsa um verð. Í verslunum er algengt að sjá verð eins og 1,99 og 9,99. Sjaldnast sér maður eitthvað eins og 2,10 eða eitthvað álíka. Þessi verðlagning er ekki tilviljun, heldur er fólk almennt gjarnara á að kaupa hluti, sem það skynjar sem ódýrt, þó það kannski sé það ekki. Þannig myndi maður kaupa eitthvað á 1,99 en ekki á 2.0 þó svo að í eðli sínu sé næsta enginn munur á.

Þannig getur það gerst að verðið fari langt upp í 100 dollara, ef það nær að festa sig fyrir ofan 90.

Það má lesa meira um olíuverðið og 100 dollarana hér.

Olíuverð yfir 90 dali